Τα αντισυλληπτικά είναι μέθοδοι και προϊόντα που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Ο κύριος σκοπός τους είναι να παρεμποδίσουν τη γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο ή την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα.
Οι μηχανισμοί δράσης των αντισυλληπτικών μεθόδων διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο. Τα ορμονικά αντισυλληπτικά αναστέλλουν την ωορρηξία, αλλάζουν τη σύσταση της βλέννας του τραχήλου της μήτρας και επηρεάζουν το ενδομήτριο. Οι φραγμού μέθοδοι εμποδίζουν φυσικά την επαφή των γαμετών.
Τα ποσοστά αποτελεσματικότητας κυμαίνονται σημαντικά:
Η σωστή χρήση και η συμβουλή γιατρού είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία κάθε αντισυλληπτικής μεθόδου και την αποφυγή παρενεργειών.
Τα συνδυαστικά χάπια περιέχουν δύο τύπους ορμονών και αποτελούν την πιο διαδεδομένη μορφή αντισύλληψης. Παρέχουν υψηλή αποτελεσματικότητα και πρόσθετα οφέλη όπως τη ρύθμιση του κύκλου και τη μείωση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου.
Τα μίνι χάπια περιέχουν μόνο προγεσταγόνα και είναι κατάλληλα για γυναίκες που δεν μπορούν να λάβουν οιστρογόνα, όπως θηλάζουσες μητέρες ή γυναίκες με ιστορικό θρομβώσεων.
Στην ελληνική αγορά διατίθενται αξιόπιστα προϊόντα όπως το Yasmin και το Diane 35 (συνδυαστικά), το Mercilon (χαμηλής δόσης) και το Cerazette (μόνο προγεσταγόνα). Η λήψη γίνεται καθημερινά την ίδια ώρα για 21 ημέρες, ακολουθούμενη από διάλειμμα 7 ημερών για τα περισσότερα συνδυαστικά σκευάσματα.
Τα υποδόρια εμφυτεύματα αποτελούν μια σύγχρονη και αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης που προσφέρει προστασία για τρία χρόνια. Το Implanon και το Nexplanon είναι μικρές ράβδοι που τοποθετούνται κάτω από το δέρμα του βραχίονα και απελευθερώνουν σταδιακά προγεσταγόνα.
Οι ενέσιμες μορφές αντισυλληπτικών προσφέρουν προστασία για τρεις μήνες με μία μόνο ένεση. Αυτές οι μέθοδοι είναι ιδανικές για γυναίκες που επιθυμούν μακροχρόνια αντισύλληψη χωρίς καθημερινή λήψη φαρμάκου.
Η τοποθέτηση και αφαίρεση γίνεται από ειδικό γιατρό με τοπική αναισθησία. Η διαδικασία είναι απλή, γρήγορη και ασφαλής.
Τα προφυλακτικά αποτελούν τη μόνη μέθοδο που προστατεύει τόσο από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη όσο και από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Διατίθενται σε ποικιλία υλικών, μεγεθών και υφών για μέγιστη άνεση και αποτελεσματικότητα.
Τα σπερματοκτόνα προϊόντα περιέχουν χημικές ουσίες που ακινητοποιούν τα σπερματοζωάρια. Χρησιμοποιούνται συχνά σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους φραγμού για αυξημένη προστασία και διατίθενται σε μορφή κρέμας, αφρού ή υπόθετων.
Όλες οι μέθοδοι φραγμού διατίθενται ελεύθερα στα ελληνικά φαρμακεία χωρίς συνταγή γιατρού. Οι φαρμακοποιοί παρέχουν συμβουλές για την επιλογή της κατάλληλης μεθόδου και οδηγίες χρήσης.
Τα ενδομήτρια συστήματα προγεσταγόνης όπως το Mirena και το Jaydess αποτελούν σύγχρονες λύσεις μακροχρόνιας αντισύλληψης. Τα συστήματα αυτά απελευθερώνουν σταδιακά προγεσταγόνη απευθείας στο ενδομήτριο, παρέχοντας αποτελεσματική προστασία ενώ ταυτόχρονα μειώνουν την εμμηνόρροια.
Οι χάλκινες σπείρες χρησιμοποιούν τις αντισπερματοζωαρικές ιδιότητες του χαλκού για την πρόληψη της εγκυμοσύνης. Αποτελούν μια αξιόπιστη και οικονομική επιλογή για γυναίκες που αναζητούν ορμονικά-ελεύθερη αντισύλληψη.
Η αποτελεσματικότητα των ενδομήτριων συστημάτων ξεπερνά το 99%. Το Mirena προσφέρει προστασία έως 5 χρόνια, το Jaydess έως 3 χρόνια, ενώ οι χάλκινες σπείρες μπορούν να παραμείνουν τοποθετημένες έως 10 χρόνια.
Τα προϊόντα επείγουσας αντισύλληψης ellaOne και NorLevo διατίθενται χωρίς συνταγή από τα φαρμακεία στην Ελλάδα. Το ellaOne περιέχει ulipristal acetate και μπορεί να χρησιμοποιηθεί έως 120 ώρες μετά την απροφύλακτη επαφή, ενώ το NorLevo περιέχει levonorgestrel και είναι αποτελεσματικό έως 72 ώρες.
Η επείγουσα αντισύλληψη δεν προστατεύει από μελλοντικές απροφύλακτες επαφές και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως τακτική μέθοδος αντισύλληψης. Ο φαρμακοποιός και ο γυναικολόγος μπορούν να παρέχουν εξατομικευμένες συμβουλές για την επιλογή της κατάλληλης μεθόδου μακροχρόνιας αντισύλληψης.
