Τι είναι ο Διαβήτης
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα λόγω ανεπαρκούς παραγωγής ή αντίστασης στην ινσουλίνη. Διακρίνονται δύο κύριοι τύποι: ο Τύπος 1, όπου το πάγκρεας δεν παράγει ινσουλίνη, και ο Τύπος 2, όπου ο οργανισμός δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη.
Στην Ελλάδα, περισσότερα από 600.000 άτομα πάσχουν από διαβήτη, με τον Τύπο 2 να αντιπροσωπεύει το 90% των περιπτώσεων. Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
Παχυσαρκία και καθιστική ζωή
Ηλικία άνω των 45 ετών
Υπέρταση και δυσλιπιδαιμία
Συμπτώματα και Διάγνωση
Τα πρώιμα σημάδια του διαβήτη μπορεί να είναι ήπια και να περάσουν απαρατήρητα. Τα κλασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν πολυουρία (συχνή ούρηση), πολυδιψία (αυξημένη δίψα), πολυφαγία (αυξημένη όρεξη) και ανεξήγητη απώλεια βάρους. Άλλα συμπτώματα είναι η κόπωση, θολή όραση και αργή επούλωση τραυμάτων.
Διαγνωστικές Εξετάσεις
Η διάγνωση βασίζεται σε εργαστηριακές εξετάσεις. Η γλυκόζη νηστείας πρέπει να είναι κάτω από 100 mg/dl, ενώ τιμές άνω των 126 mg/dl υποδηλώνουν διαβήτη. Η δοκιμασία ανοχής γλυκόζης και η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) είναι επίσης σημαντικές εξετάσεις.
Συμβουλευτείτε άμεσα γιατρό εάν παρατηρήσετε συνδυασμό των παραπάνω συμπτωμάτων. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κρίσιμες για την πρόληψη επιπλοκών.
Φάρμακα για τον Διαβήτη που Διατίθενται στην Ελλάδα
Στην ελληνική αγορά διατίθεται ευρεία γκάμα αντιδιαβητικών φαρμάκων που καλύπτουν όλες τις θεραπευτικές ανάγκες των ασθενών με διαβήτη τύπου 1 και 2.
Ινσουλίνη
Διατίθενται διάφοροι τύποι ινσουλίνης όπως η ταχείας δράσης (NovoRapid, Humalog), μεσαίας διάρκειας (Insulatard, Humulin N) και μακράς δράσης (Lantus, Levemir, Tresiba). Οι συνδυαστικές ινσουλίνες όπως η NovoMix και Humalog Mix προσφέρουν ευελιξία στη θεραπεία.
Από του Στόματος Αντιδιαβητικά
Η μετφορμίνη (Glucophage, Metformin) αποτελεί τη θεραπεία πρώτης γραμμής. Οι σουλφονυλουρίες όπως η γλιμεπιρίδη (Amaryl) και η γλικλαζίδη (Diamicron) είναι ευρέως διαθέσιμες. Τα νεότερα φάρμακα περιλαμβάνουν:
Αναστολείς DPP-4: Januvia, Galvus, Trajenta
Αγωνιστές GLP-1: Ozempic, Trulicity, Victoza
Αναστολείς SGLT-2: Forxiga, Jardiance
Συνδυαστικές θεραπείες: Janumet, Galvumet, Eucreas
Όλα τα φάρμακα διατίθενται μέσω του ΕΟΠΥΥ με συνταγή διαβητολόγου ή παθολόγου, εξασφαλίζοντας προσβάσιμη θεραπεία για όλους τους ασθενείς.
Παρακολούθηση Γλυκόζης και Συσκευές
Η τακτική παρακολούθηση της γλυκόζης αίματος αποτελεί θεμέλιο της αποτελεσματικής διαχείρισης του διαβήτη. Στην Ελλάδα διατίθενται σύγχρονες συσκευές που καλύπτουν όλες τις ανάγκες των ασθενών.
Παραδοσιακά Γλυκόμετρα
Τα κλασικά γλυκόμετρα όπως το Accu-Chek, OneTouch και FreeStyle παρέχουν αξιόπιστες μετρήσεις με μικρό όγκο αίματος. Οι ταινίες γλυκόζης καλύπτονται από τον ΕΟΠΥΥ με βάση τον τύπο διαβήτη και τη θεραπεία.
Συσκευές Συνεχούς Παρακολούθησης
Τα CGM συστήματα όπως το FreeStyle Libre και το Dexcom G6 προσφέρουν συνεχή παρακολούθηση χωρίς τσιμπήματα. Διαθέσιμες είναι οι μάρκες:
FreeStyle Libre 2 με συναγερμούς
Dexcom G6 με smartphone εφαρμογή
Guardian Connect για συνεχή παρακολούθηση
Η συχνότητα μετρήσεων ποικίλλει: 4-6 φορές ημερησίως για διαβήτη τύπου 1, 2-4 φορές για τύπου 2 με ινσουλίνη. Η σωστή συντήρηση και βαθμονόμηση των συσκευών εξασφαλίζει ακριβείς μετρήσεις.
Διατροφή και Τρόπος Ζωής
Η σωστή διατροφή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στη διαχείριση του διαβήτη. Οι διαβητικοί πρέπει να επικεντρωθούν σε τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως λαχανικά, ψάρια, όσπρια και ολικής άλεσης δημητριακά. Η μεσογειακή διατροφή, παραδοσιακή στην Ελλάδα, προσφέρει ιδανικά στοιχεία για τον έλεγχο της γλυκόζης.
Βασικές αρχές υγιεινής διαβίωσης
Τακτικά γεύματα σε μικρές ποσότητες
Καθημερινή σωματική άσκηση 30 λεπτών
Διατήρηση υγιούς βάρους
Επαρκής ύπνος 7-8 ώρες
Διαχείριση άγχους με τεχνικές χαλάρωσης
Η αποφυγή του καπνίσματος και η μετριοπαθής κατανάλωση αλκοόλ είναι απαραίτητες. Η τακτική παρακολούθηση της γλυκόζης και η συνεργασία με διαιτολόγο συμβάλλουν στην επίτευξη των θεραπευτικών στόχων.
Επιπλοκές και Πρόληψη
Ο μη ελεγχόμενος διαβήτης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές μακροχρόνιες επιπλοκές που επηρεάζουν πολλαπλά όργανα. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θνητότητας των διαβητικών, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Κύριες επιπλοκές του διαβήτη
Διαβητική νεφροπάθεια - βλάβη νεφρών
Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια - προβλήματα όρασης
Διαβητικό πόδι - έλκη και λοιμώξεις
Νευροπάθεια - βλάβη περιφερικών νεύρων
Η πρόληψη επιτυγχάνεται με τακτικούς ιατρικούς ελέγχους, παρακολούθηση της HbA1c, εξετάσεις οφθαλμού και νεφρικής λειτουργίας. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των επιπλοκών μπορεί να επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξή τους.
