Τι είναι ο HIV και πώς επηρεάζει τον οργανισμό
Ο ιός HIV (Human Immunodeficiency Virus) είναι ένας ρετροϊός που προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, συγκεκριμένα τα λεμφοκύτταρα CD4+. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής, της επαφής με μολυσμένο αίμα, της μετάδοσης από μητέρα σε παιδί κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό ή τον θηλασμό.
Στάδια της λοίμωξης HIV
Οξύ στάδιο: Τις πρώτες εβδομάδες μετά τη μόλυνση
Χρόνιο ασυμπτωματικό στάδιο: Μπορεί να διαρκέσει χρόνια
AIDS: Προχωρημένο στάδιο με σοβαρή ανοσοκαταστολή
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο HIV και το AIDS δεν είναι το ίδιο. Ο HIV είναι ο ιός που προκαλεί τη λοίμωξη, ενώ το AIDS είναι το τελικό στάδιο της ασθένειας όταν το ανοσοποιητικό σύστημα έχει υποστεί σοβαρή βλάβη.
Διάγνωση και πρώιμη ανίχνευση
Η έγκαιρη διάγνωση του HIV είναι καθοριστική για την αποτελεσματική θεραπεία και την πρόληψη της μετάδοσης. Στην Ελλάδα διατίθενται διάφοροι τύποι εξετάσεων για την ανίχνευση του ιού.
Τύποι εξετάσεων
Εξετάσεις αντισωμάτων: Ανιχνεύουν αντισώματα κατά του HIV
Εξετάσεις αντιγόνου/αντισώματος: Πιο γρήγορη ανίχνευση
Μοριακές εξετάσεις: Ανιχνεύουν άμεσα το γενετικό υλικό του ιού
Συνιστάται εξέταση για όλους τους ενήλικες ηλικίας 18-64 ετών τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν άτομα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους, χρήστες ενδοφλέβιων ουσιών και άτομα με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Οι εξετάσεις είναι διαθέσιμες σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας της χώρας.
Αντιρετροϊκή θεραπεία - Φάρμακα που διατίθενται στην Ελλάδα
Η αντιρετροϊκή θεραπεία αποτελεί τη βάση της αντιμετώπισης του HIV στην Ελλάδα. Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν σε διαφορετικά στάδια του κύκλου αναπαραγωγής του ιού, προσφέροντας αποτελεσματικό έλεγχο της λοίμωξης.
Κατηγορίες αντιρετροϊκών φαρμάκων
Τα αντιρετροϊκά φάρμακα που διατίθενται στα ελληνικά φαρμακεία κατηγοριοποιούνται ως εξής:
Αναστολείς αντίστροφης μεταγραφάσης νουκλεοσιδίων (NRTIs): Zidovudine, Tenofovir, Emtricitabine
Αναστολείς αντίστροφης μεταγραφάσης μη-νουκλεοσιδίων (NNRTIs): Efavirenz, Rilpivirine
Αναστολείς πρωτεάσης: Darunavir, Atazanavir, Lopinavir
Αναστολείς ενσωμάτωσης: Raltegravir, Dolutegravir, Bictegravir
Συνδυαστικές θεραπείες στην Ελλάδα
Στα ελληνικά φαρμακεία διατίθενται σύγχρονες συνδυαστικές θεραπείες όπως το Biktarvy, Triumeq, Genvoya και Symtuza. Αυτά τα φάρμακα περιέχουν συνδυασμούς δραστικών ουσιών σε ένα δισκίο, διευκολύνοντας τη λήψη και βελτιώνοντας τη συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία.
Λήψη θεραπείας και παρακολούθηση
Η σωστή λήψη της αντιρετροϊκής θεραπείας είναι κρίσιμη για την επιτυχία της αντιμετώπισης του HIV. Η συμμόρφωση στη θεραπεία πρέπει να είναι τουλάχιστον 95% για να επιτευχθεί βέλτιστη καταστολή του ιού.
Οδηγίες σωστής λήψης
Τα φάρμακα πρέπει να λαμβάνονται στις ίδιες ώρες καθημερινά, ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού. Ορισμένα φάρμακα απαιτούν λήψη με φαγητό, ενώ άλλα μπορούν να ληφθούν με άδειο στομάχι.
Ιατρική παρακολούθηση
Η τακτική παρακολούθηση περιλαμβάνει μέτρηση του ιικού φορτίου κάθε 3-6 μήνες, καθώς και των CD4+ κυττάρων. Στόχος είναι ο ιικός φορτίος να γίνει μη ανιχνεύσιμος εντός 6 μηνών από την έναρξη της θεραπείας. Τακτικές εξετάσεις αίματος παρακολουθούν τη λειτουργία του ήπατος, των νεφρών και άλλων οργάνων.
Παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις φαρμάκων
Συχνές παρενέργειες αντιρετροϊκών φαρμάκων
Τα αντιρετροϊκά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, διάρροια, κεφαλαλγία και κόπωση, ιδιαίτερα στην αρχή της θεραπείας. Οι περισσότερες από αυτές τις παρενέργειες είναι ήπιες και υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου.
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις
Η μακροχρόνια χρήση μπορεί να επηρεάσει τα οστά, τα νεφρά και το ήπαρ. Τακτικές εξετάσεις αίματος είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση της υγείας σας.
Αλληλεπιδράσεις και διαχείριση
Ενημερώστε πάντα τον γιατρό σας για όλα τα φάρμακα που λαμβάνετε. Επικοινωνήστε άμεσα αν εμφανίσετε σοβαρές παρενέργειες όπως εξάνθημα, δυσκολία στην αναπνοή ή έντονη ναυτία.
Πρόληψη και στήριξη
Μέθοδοι πρόληψης μετάδοσης
Η χρήση προφυλακτικού, η αποφυγή κοινής χρήσης βελονών και η προέκθεση προφύλαξη (PrEP) για άτομα υψηλού κινδύνου είναι αποτελεσματικές μέθοδοι πρόληψης.
Στήριξη και υπηρεσίες στην Ελλάδα
ΚΕΕΛΠΝΟ - Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων
Positive Voice - Σύλλογος ατόμων που ζουν με HIV
Γραμμή υποστήριξης του ΕΟΚ
Ψυχολογική στήριξη σε νοσοκομεία αναφοράς
Καθημερινή ζωή
Η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση είναι κλειδί για την αντιμετώπιση του HIV. Διατηρήστε υγιεινό τρόπο ζωής, ακολουθήστε τη θεραπεία σας και μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια όταν τη χρειάζεστε.
