Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και αποτελεί ένα από τα κυριότερα προβλήματα δημόσιας υγείας στην Ελλάδα. Χαρακτηρίζεται από επίμονα συναισθήματα λύπης, απελπισίας και απώλειας ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που προηγουμένως προκαλούσαν ευχαρίστηση.
Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Στην ελληνική αγορά διατίθενται αποτελεσματικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Τα SSRI όπως η Sertraline και το Escitalopram θεωρούνται πρώτης επιλογής λόγω της καλής ανοχής τους. Τα SNRI όπως η Venlafaxine και η Duloxetine προσφέρουν διπλή δράση, ενώ τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά παραμένουν αποτελεσματικές επιλογές για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Η θεραπεία απαιτεί πάντα ιατρική επίβλεψη και υπομονή, καθώς τα αποτελέσματα εμφανίζονται σταδιακά.
Οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν την πιο συχνή κατηγορία ψυχικών διαταραχών στην Ελλάδα, επηρεάζοντας σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού. Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή χαρακτηρίζεται από χρόνιο και υπερβολικό άγχος για καθημερινά θέματα. Η διαταραχή πανικού προκαλεί απροσδόκητες κρίσεις πανικού με έντονα σωματικά συμπτώματα, ενώ το κοινωνικό άγχος περιορίζει τη συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών περιλαμβάνει διάφορες θεραπευτικές επιλογές:
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο της διαταραχής, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τις ατομικές ανάγκες του ασθενή. Συνιστάται πάντα η συνδυαστική προσέγγιση με ψυχοθεραπεία για βέλτιστα αποτελέσματα.
Οι διαταραχές ύπνου αποτελούν συχνό πρόβλημα που επηρεάζει σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα. Η αϋπνία μπορεί να εμφανιστεί ως οξεία, συνήθως λόγω άγχους ή στρεσογόνων γεγονότων, ή ως χρόνια όταν διαρκεί περισσότερο από τρεις μήνες. Οι διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού, όπως η μετατόπιση του ωραρίου ύπνου, επηρεάζουν ιδιαίτερα εργαζόμενους σε βάρδιες και άτομα με έντονο πρόγραμμα.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει διάφορες κατηγορίες φαρμάκων:
Η υγιεινή ύπνου, οι τεχνικές χαλάρωσης και η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία αποτελούν πρώτης γραμμής επιλογές που συχνά συνδυάζονται με φαρμακευτική αγωγή για βέλτιστα αποτελέσματα.
Η ψύχωση χαρακτηρίζεται από την απώλεια επαφής με την πραγματικότητα και εκδηλώνεται με παραισθήσεις, συνήθως ακουστικές, και παραληρήματα που μπορεί να είναι καταδιωκτικά ή μεγαλομανιακά. Οι διαταραχές σκέψης περιλαμβάνουν ασυνάρτητο λόγο και αποδιοργάνωση του νοήματος, ενώ συχνά παρατηρούνται και συμπτώματα όπως κοινωνική απόσυρση και συναισθηματική притупление.
Η θεραπεία βασίζεται σε δύο κατηγορίες αντιψυχωτικών φαρμάκων:
Η επιλογή φαρμάκου εξατομικεύεται ανάλογα με τα συμπτώματα, την ανοχή και την ανταπόκριση του ασθενή, με στόχο τη βέλτιστη ποιότητα ζωής.
Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από εναλλαγές ακραίων διαθεσιακών καταστάσεων που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου. Η κατάσταση αυτή απαιτεί εξειδικευμένη ιατρική παρακολούθηση και φαρμακευτική αγωγή.
Τα μανιακά επεισόδια περιλαμβάνουν υπερδιέγερση, μειωμένη ανάγκη για ύπνο και παρορμητικές συμπεριφορές. Τα καταθλιπτικά επεισόδια χαρακτηρίζονται από έντονη θλίψη, απάθεια και απώλεια ενδιαφέροντος. Οι μικτές καταστάσεις συνδυάζουν στοιχεία και των δύο φάσεων ταυτόχρονα.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση βασίζεται σε σταθεροποιητές διάθεσης:
Η ΔΕΠΥ είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που εκδηλώνεται τόσο στην παιδική όσο και στην ενήλικη ηλικία. Η έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Τα προβλήματα προσοχής περιλαμβάνουν δυσκολία συγκέντρωσης, εύκολη απόσπαση της προσοχής και λάθη από αμέλεια. Η υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα εκδηλώνονται με ανησυχία, δυσκολία αναμονής και παρορμητικές αποφάσεις.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:
Η δοσολογία προσαρμόζεται ατομικά υπό ιατρική επίβλεψη. Απαιτείται τακτική παρακολούθηση για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και των πιθανών παρενεργειών.
