Η διακοπή του καπνίσματος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αποφάσεις που μπορεί να πάρει κάποιος για την υγεία του. Στην Ελλάδα, περίπου το 27% του ενήλικου πληθυσμού καπνίζει, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα μας στις υψηλότερες θέσεις της Ευρώπης σε κατανάλωση τσιγάρων.
Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι άμεσα και μακροπρόθεσμα. Μέσα σε 20 λεπτά, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση μειώνονται, ενώ μετά από ένα χρόνο ο κίνδυνος καρδιακής νόσου μειώνεται στο μισό. Παρόλα αυτά, οι καπνιστές αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, όπως τη φυσική εξάρτηση από τη νικοτίνη, τις κοινωνικές συνήθειες και το άγχος της καθημερινότητας. Η κατάλληλη υποστήριξη και τα σωστά προϊόντα μπορούν να κάνουν τη διαδικασία πιο εφικτή και επιτυχή.
Όταν σταματάτε το κάπνισμα, το σώμα σας αντιδρά στην απουσία νικοτίνης με διάφορα συμπτώματα στέρησης. Τα φυσικά συμπτώματα περιλαμβάνουν ανησυχία, ερεθισμό, δυσκολία συγκέντρωσης, αϋπνία και αύξηση της όρεξης. Παράλληλα, τα ψυχολογικά συμπτώματα όπως το άγχος, η κατάθλιψη και η έντονη λαχτάρα για τσιγάρο μπορεί να είναι εξίσου δύσκολα.
Τα συμπτώματα στέρησης εμφανίζονται συνήθως μέσα στις πρώτες 24 ώρες και φτάνουν στο αποκορύφωμά τους την τρίτη ημέρα. Για την ανακούφιση, μπορείτε να:
Τα φαρμακευτικά προϊόντα υποκατάστασης νικοτίνης αποτελούν τη βάση της θεραπείας διακοπής καπνίσματος, παρέχοντας ελεγχόμενες δόσεις νικοτίνης για τη μείωση των συμπτωμάτων στέρησης.
Τα ελληνικά φαρμακεία διαθέτουν πλήρη γκάμα προϊόντων υποκατάστασης νικοτίνης. Οι κυριότερες παρενέργειες περιλαμβάνουν ερεθισμό δέρματος (επιθέματα), γαστρικές διαταραχές (τσίχλες) και ρινικό ερεθισμό (σπρέι). Η σωστή χρήση απαιτεί σταδιακή μείωση δοσολογίας για αποφυγή εξάρτησης στα ίδια τα προϊόντα.
Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα προσφέρουν εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση για άτομα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης ή χρειάζονται ισχυρότερη φαρμακολογική υποστήριξη.
Varenicline (Champix) δρα ως μερικός αγωνιστής των νικοτινικών υποδοχέων, μειώνοντας τη satisfaction από το κάπνισμα. Η θεραπεία διαρκεί 12 εβδομάδες με σταδιακή αύξηση δόσης.
Bupropion (Zyban) είναι αντικαταθλιπτικό που μπλοκάρει την επαναπρόσληψη ντοπαμίνης και νοραδρεναλίνης. Η συνιστώμενη δόση είναι 150mg δύο φορές ημερησίως.
Αμφότερα τα φάρμακα απαιτούν υποχρεωτικά ιατρική συνταγή και παρακολούθηση λόγω πιθανών παρενεργειών όπως ναυτία, αϋπνία και σπάνια ψυχιατρικές αντιδράσεις. Αντενδείκνυνται σε εγκυμοσύνη και σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις.
Πέρα από τις συμβατικές μεθόδους διακοπής του καπνίσματος, υπάρχουν εναλλακτικές προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην επιτυχή απεξάρτηση. Τα φυτικά προϊόντα όπως η βαλεριάνα και το χαμομήλι μπορούν να μειώσουν το άγχος, ενώ συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνες του συμπλέγματος Β υποστηρίζουν το νευρικό σύστημα.
Η ομοιοπαθητική προσφέρει ατομικευμένες λύσεις για τη διαχείριση των συμπτωμάτων στέρησης. Η ακουπουγκτούρα έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη μείωση της επιθυμίας για κάπνισμα, ενώ η υπνοθεραπεία βοηθά στην αλλαγή των συμπεριφορικών προτύπων.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα χρησιμοποιούνται ως μεταβατική λύση, αν και απαιτείται προσοχή στη χρήση τους. Η συμβουλευτική υποστήριξη και οι ομάδες βοήθειας παρέχουν ψυχολογική ενίσχυση και ανταλλαγή εμπειριών με άτομα που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις.
Η προετοιμασία για την ημέρα διακοπής είναι κρίσιμη για την επιτυχία. Επιλέξτε μια συγκεκριμένη ημερομηνία και προετοιμαστείτε ψυχολογικά. Αλλάξτε τις καθημερινές σας συνήθειες που συνδέονται με το κάπνισμα, όπως η πρωινή ρουτίνα ή οι διαλείμματα στη δουλειά.
Για να αποφύγετε την υποτροπή, αναγνωρίστε τις καταστάσεις υψηλού κινδύνου και προετοιμάστε εναλλακτικές δραστηριότητες. Ανταμείψτε την πρόοδό σας και ζητήστε επαγγελματική βοήθεια όταν αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας τις προκλήσεις.
